حقوق زوجين از ديدگاه قرآن وسنت
اسلام بر هر يكي از زوجين حقوق و وظائفى مقرر كرده است كه اداى آن لازم واهتمام بر آن واجب است ودر اداى اين حقوق هر دو( زن و شوهر) برابر هم مسئوليت دارند بدليل قول خداوند كه فرموده است (ولهن مثل الذي عليهنّ بالمعروف) پس بر هر يك از زن و شوهر لازم است با ديگري خوش اخلاق و خوش رفتار باشد ودر كردار وگفتار خود نهايت احترام همسرش را مراعات كند زيرا خداوندمتعال مي فرمايد:
)وعاشروهنّ با لمعروف) « با همسران خود به خوبي و نيكي رفتار كنيد.»
اما حقوقى كه بر زوجين است بشرح زير مي باشد

اول- حقوق شوهر بر زن
مهمترين حقوق شوهر كه بر زن است اطاعت ازاوست وبجز درمواردى كه نافرمانى خداوند و ييامبر اوست او را فرمانبردارى نمايد خداوند متعال مى فرمايد: (فان اطعنكم فلاتبغوا عليهن سبيلا) - پس اگر زنان از شما اطاعت كردند پس برسر آنها هيچگونه راه ظلم و تعدى را طلب نكنيد. اسلام براى ادامه مصالح ازدواج و تشكيل خانواده
و وفا بر آن بر هر يكى از زوجين حقوق و واجباتى مقرر و معين ساخته است وچونكه شوهر قوام و سرپرست خانواده است واز نظر عقل و سياست كاملترست ودست اراده وقدرت بر دفاع و ايستادگى به مصالح خانواده را دارد لذا بر زن واجب است كه از شوهر اطاعت بمعروف بكند ودر امور حرام و منهيات اطاعت كسى حتى
والدين جائز نيست زيرا كه در حديث آمده است (لاطا عة في معصية انما الطاعة في المعروف) درحديث ديگر
اينگونه آمده: (لا تطع المراة زوجها في زوجها(
واين اطاعت مبني بر احترام وايجاد يك زندگي خوشگوار در خانواده و وفاى زن براي شوهر در مقابل ايستادگي او به تكاليف امور خانواده مي باشد نه اينكه زن اسير شوهر است. وديگر امور اينكه زن در جهت پاسداري از
حيثيت و شرف مرد و محافظت از اموال واولاد و ديگر امور از هيچ تلاشى كوتاهي ننمايد. زيرا خداوند متعال
مى فرمايد) :فالصّالحات قانتات حافظات للغيب بما حفظ الله) «زنان نيكوكارآنهايند كه فرمانبردار مطيع اوامر خداوند و دستورات شوهران خود بوده واسرار زناشوئي را نگه مي دارند، زيرا كه خداوند به حفظ آنها دستور داده است». وپيامبر گرامي اسلام مي فرمايد: « حق شما بر زنانتان آن است كه اجازه ندهند پاي زنان ومرداني كه شما دوست نمي داريد به منزلتان باز شود» ديگر اينكه زن بدون اجازه و اطلاع همسر از منزل خارج نشود، وهنگامي كه از منزل خارج گرديد سر به زير و با وقار راه برود واز كلام و كردار بد و ناروا پرهيز نمايد اما زنيكه نافرمان شوهرش باشد عبادتش قبول نمي شود. در صحيح ابن خزيمه و ابن حبان از حديث جابر آمده است (ثلاثة لا تقبل لهم صلاة ولاتصعد لهم الي السّماء حسنة، العبد الآبق حتي يرجع، والسّكران حتي يصح و المراة السّاخطة عليها زوجها حتي يرضي) « سه كس اند كه نماز ايشان قبول نمي شود، وهيچ نيكي از آنان به آسمان نمي رود. 1- غلامي كه از سيد خود گريخته تا اينكه باز گردد 2- مستي كه بسبب شراب خوردن وغيره بيهوش شده است تا اينكه سالم باشد 3- زني كه شوهرش از او ناراحت است تا اينكه راضي شود.»

دوم- حقوق زن بر شوهر
همچنان اسلام براي زن حقوق و واجباتي قائل است، و براي راحت واطمينان واسقرار او كفيل شده است كه شوهر باداء كردن آن مكلف است، و من جمله از آن حقوق: 1- حسن معاشرت است كه شوهر با زن به بهترين روش با او رفتار و زندگي نمايد. وبا تندي و شدت با او برخورد ورفتارنكند. واز هيچ تلاشي براي اكرام واحترام
هرچه بيشتر او كوتاهي ننمايد زيرا خداوند متعال مي فرمايد: (وعاشروهنّ بالمعروف(
« با همسران خود به نيكي و خوبي رفتار كنيد » پيامبر اسلام در اين رابطه مي فرمايد: (خيركم خيركم لاهله) « بهترين شما كسي است كه با اهل خود خوبتر باشد. » ودر حديث ديگر مي فرمايد: (اكمل المؤمنين ايماناً احسنهم خلقاً والطفهم باهله) « كامل ترين مؤمنان از روي ايمان كسي است كه از نظر اخلاق خوبتر باشد، وبا اهل وخانواده خود بسيار نرمي و مهرباني كند. » و چونكه از نظر اسلام شوهر بزرگترين مسئول خانواده است
لذا بر راعي و مسئول لازم است كه بر رعيت احسان و لطف وكرم داشته باشد واز فساد و عناد وكينه واذيت كردن آنها اجتناب كند. امام غزالي رحمه الله مي گويد: (از حقوق زن حسن معاشره به احسان و معروف است كه
شوهر با وي بخوبي زندگي كند، واخلاق خوب داشته باشد(
2- نفقه ومسكن: از حقوق ديگر زن بر شوهر خوراك، لباس، مسكن و ديگر مايحتاج او مي باشد كه بعد از انعقاد نكاح شرعي و تسليم شدن زن، بر شوهر لازم مي شود. ودليل وجوب نفقه، لباس و مسكن قول خداوند است.
) وعلي المولود له رزقهن وكسوتهن بالمعرف لاتكلف نفس الا وسعها)« بر عهده صاحب فرزند (پدر) است كه
خوراك و پوشاك مادر را به حد متعارف بدهد، و هيچكس جز به اندازه توان خود مكلف نيست» در جاي ديگر
نيز مي فرمايد: (لينفق ذوسعه من سعته، و من قدر عليه رزقه، فلينفق مما اتاه الله) « صاحب وسعت بر حسب
قدرت مالي خود نفقه كند، وكسي كه مبتلا به تنگي وفقر شده است هر چه كه خدا به او داده است نفقه كند»
3- محافظت بر دين و اخلاق زن: از جمله حقوق زن بر شوهر اين است كه شوهر براي اصلاح امور ديني و
اخلاق زوجه خود اقدام كرده ودر فلاح و رستگاري او سعي كند چنانچه زن از عقايد و احكام وارزشهاي ديني
نا آگاه باشد، مرد براي تعليم و آگاه نمودن او از هيچ تلاشي فروگذار ننمايد، و اگر خود نمي توانست به او اجازه
بدهد كه در مجالس و كلاسهاي آموزش علم و دانش حضور پيدا كند. زيرا نياز او به آگاهي و معرفت ديني و اخلاقي دست كمي از احتياج او به خوراك و پوشاك ندارد. وبراي نگه داشتن او از انحراف و گرفتاري دنيا و
شقاوت آخرت زنان نيز همچون مردان به ايمان وعمل صالح احتياج دارند، وبدون علم و دانش كافي نمي توانند
به مسئوليتهاي خود عمل كنند، و آنگونه كه شايسته است نمي توانند فرزندانشان را تربيت ديني و اجتماعي بنمايند

«ومن الله توفيق»