تفسیر قرآن کریم سوره آل عمران آیات(85 الی89)
تفسیر قرآن کریم سوره آل عمران آیات(85 الی89)
ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ
«و هركه جز اسلام، ديني ديگر بجويد، هرگز از او پذيرفته نمي‌شود و او در آخرت از زيانكاران است» پس بعد از بعثت محمدص، دين ديگري جز دين ايشان پذيرفته نيست، چون دين ايشان ناسخ همه اديان ديگر است، لذا، كسي كه به دين اسلام‌گردن ننهاده‌باشد، در روز قيامت براي وي نجاتي نيست. در حديث شريف به روايت ابوهريره از رسول خداص آمده است: «در روز قيامت، اعمال مي‌آيند، درآغاز نماز مي‌آيد و مي‌گويد: پروردگارا! من نماز هستم. پروردگار متعال‌مي‌فرمايد: تو بر خير هستي. آن‌گاه زكات مي‌آيد و مي‌گويد: پروردگارا! من‌زكات هستم. پروردگار متعال مي‌فرمايد: تو بر خير هستي. آن‌گاه روزه مي‌آيد ومي‌گويد: پروردگارا! من روزه هستم. پروردگار متعال مي‌فرمايد: تو بر خير هستي و امروز به‌سبب تو مي‌گيرم و به‌سبب تو مي‌دهم».
مجاهد و سدي در بيان سبب نزول روايت كرده‌اند: اين آيه كريمه درباره حارث‌بن سويد انصاري نازل شد كه با دوازده تن از اسلام برگشته و به كفار مكه پيوست. ابن‌عباس مي‌گويد: حارث بعد از نزول اين آيات مجددا به اسلام‌گراييد.
ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ
«چگونه خداوند قومي را كه بعد از ايمانشان كافر شدند، هدايت مي‌كند؟ با آن كه شهادت دادند كه اين رسول، برحق است و برايشان دلايل روشن آمد» يعني: بعيداست كه خداوند قومي را به‌سوي حق هدايت كند كه بعد از ايمان آوردن وگواهي دادن به حقانيت پيامبر اكرم‌ص و بعد از آمدن دلايل روشن از كتاب خداي‌سبحان و معجزات پيامبرص، و بعد از شناخت آنها از اين دلايل و آگاهي از مقتضيات آن، به كفر برگشتند «و خداوند قوم بيدادگر را هدايت نمي‌كند» كه مرتدان از دين برگشته، از آن جمله اند. شكي نيست كه گناه مرتد بزرگتر از گناه كسي‌است كه بر كفر باقي مانده و اصلا اسلام را نپذيرفته است زيرا مرتد، حق را شناخته و سپس از روي عناد و تمرد از آن روي برتافته و سبب ايجاد شك و شبهه در دين‌گرديده است.
ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ
«آنان» يعني: مرتدان «سزايشان اين است كه لعنت خدا» يعني: دوري و طرد از رحمت وي «و لعنت فرشتگان و مردم، همگي برآنان است» يعني: مرتدان سزاوار اين همه لعنت هستند.
ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ
«در آن» لعنت، يا در آتش دوزخ كه نشانه آن است «جاودانه مي‌مانند، نه عذاب از آنان كاسته مي‌گردد و نه به آنان مهلت داده مي‌شود» و در كار عذابشان به آنان تأخيري داده مي‌شود.
سپس حق تعالي توبه‌كنندگان را استثنا كرده و مي‌فرمايد:
ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ
«مگر كساني كه پس از آن» يعني: پس از ارتداد «توبه كردند و به اصلاح آوردند» يعني: آنچه را كه با ارتداد از دين خويش تباه ساخته بودند، به وسيله اسلام به اصلاح و سامان آوردند «پس بي‌گمان خداوند آمرزنده مهربان است» و اين از لطف و رأفت و رحمت وي بر خلقش مي‌باشد كه توبه توبه‌كاران را مي‌پذيرد و برآنان مي‌آمرزد. بايد دانست كه توبه مرتد ـ چنانچه مخلصانه به‌سوي اسلام بازگردد ـ نيز پذيرفته مي‌شود. امام شوكاني مي‌گويد: «در حد علم من، دراين‌باره ميان علما هيچ اختلافي نيست».
از ابن‌عباسt در بيان سبب نزول آيه كريمه روايت شده است كه فرمود: مردي از انصار، اسلام آورد و سپس مرتد شده به شرك پيوست، آن‌گاه پشيمان گشته كسي را به‌سوي قومش فرستاد كه از رسول خداص بپرسيد: آيا برايم توبه‌اي هست؟ همان بود كه اين آيه‌كريمه نازل شد و بعد از آن كه قومش به وي اطمينان‌دادند، مجددا اسلام آورد.
بسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ